İsrail ordusunun Gazze’ye yönelik kara harekatı için hazırlıklarını tamamladığı ifade ediliyor. Sınırda asker yoğunluğu artarken, İsrail’i kara harekatından vazgeçirmek için yapılan diplomatik çabaların sonuç vermediği görülüyor.
Hamas’ın İsrail kentlerine yönelik saldırıları sonrası Gazze’de abluka devam ederken, İsrail’in bölgeye yönelik kara harekatına başlamak üzere olduğu ifade ediliyor. İsrail resmi devlet televizyonu KAN, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne kara operasyonu yapmak için hazırlıklarını tamamladığını duyurdu. Haberde, Gazze sınırı bölgesinde üç günden bu yana İsrail ordusu ile Hamas arasında herhangi bir çatışma yaşanmadığı belirtildi. Kuvvetlerin hareketi ve konumlandırılması da dahil olmak üzere tüm gelişmelerin, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne girmek için hazırlıklarını tamamladığını gösterdiği ifade ediliyor. Nitekim İsrail Savaş Kabinesi’nin, ziyareti esnasında toplantıya katılan ABD Başkanı Joe Biden’a, “Gazze Şeridi’ne kara harekatından kaçışın olmadığını” bildirdiği belirtiliyor. Sınırda asker ve tank yoğunlaşması olduğu ifade edilirken, kara harekatı için onay vermesi gereken İsrail Güvenlik Kabinesi’nin dün akşam toplandığı bildirildi.
İsrail Refah ve Han Yunus kentlerine hava saldırıları gerçekleştirirken, çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Saldırılar sürdü
İsrail kara harekatına hazırlanırken Gazze’ye yönelik hava saldırılarını da sürdürüyor. Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerini terk eden insanların sığındığı Birleşmiş Milletler (BM) Filistinli Mültecilere Yardım Ajansına (UNRWA) ait bir okulun yakın noktası vuruldu. Hamas’tan yapılan açıklamada, İsrail’in ekmek kuyruğunda bekleyen sivillerin bulunduğu 5 fırını ve çevresini hedef aldığı da bildirildi.
İsrail’in Gazze’deki Rum Ortodoks kilisesi Saint Porphyrius’a düzenlediği hava saldırısında da en az 2 kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı.
İsrail Gazze’ye yönelik çok sayıda hava saldırısı gerçekleştirirken, üç Hamas liderinin öldürüldüğünü, çok sayıda Hamas hedefinin vurulduğunu duyurdu. Nitekim Hamas, İsrail’in hava saldırısında Gazze’de Hamas liderliğindeki Ulusal Güvenlik Güçleri’nin başkanı Cihad Mheisen’in ailesiyle birlikte öldürüldüğünü doğruladı. Hamas’ın ilk kadın yöneticisi Cemile El-Şanti’nin de saldırılarda öldüğü belirtildi. Filistin Sağlık Bakanlığı İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısının 3 bin 785’e ulaştığını bildirdi.
Netanyahu: Kazanacağız
İsrail Başbakanı Netanyahu ve İsrail Savunma Bakanı Gallant, Gazze sınırında konuşlu olan farklı birlikleri ziyaret etti. Netanyahu, kara operasyonu için “Hazırız, kazanacağız” ifadesini kullanırken, Gallant da askerlere hitaben “Şu anda Gazze’yi uzaktan görüyorsunuz. Yakında içeriden de göreceksiniz” dedi.
Pentagon: Yemen’den atılan 3 füzeyi vurduk
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Yemen’de Husiler tarafından fırlatılan 3 füze ile 8 insansız hava aracının Kızıldeniz’de konuşlu ABD donanmasına ait USS Carney gemisi tarafından vurulduğunu duyurdu. Pentagon açıklamasında, “Füzeler muhtemelen İsrail’i hedef alıyordu” denildi. CNN’e konuşan ABD’den iki yetkili ise, Ortadoğu’da görev yapan ABD donanmasına ait bir savaş gemisinin Yemen kıyısı yakınlarında birden fazla füzeyi belirleyerek durdurduğunu açıkladı.
Suriye’de ABD üssüne saldırı
Bu arada Suriye’nın Irak sınırında ABD kuvvetlerinin konuşlu olduğu El Tanf Üssü’ne drone’larla saldırı düzenlendiği bildirildi. İran destekli gruplar tarafından gerçekleştirildiği belirtilen saldırının ardından bölgede patlama sesleri yükseldi. Önceki gün de Irak’taki ABD üssüne saldırı olmuştu. ABD, Irak’taki saldırıda bir vatandaşlarının hayatını kaybettiğini açıkladı.
Hamas’ın Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerinin altına kazılmış ve sektörlere göre sınıflandırılmış yeraltı ‘metro’ tünel sistemi bulunuyor.
Gazze’de İsrail’i ne bekliyor?
Kara harekatının son hazırlıklarını yapan İsrail ordusunun, Gazze’de Hamas ile zorlu bir mücadeleye gireceği belirtiliyor. İsrailli yetkililerin Hamas’ın Gazze’deki varlığını sonlandıracaklarına ilişkin açıklamaları sonrası gözler yer altındaki tünel ve sığınaklara çevrildi. Nitekim askeri uzmanlar, Gazze’nin altında Hamas tarafından oluşturulan kilometrelerce uzunluktaki ve karmaşık tünel sisteminin İsrail güçlerine zorluklar yaşatacağı görüşünde.
Hamas militanlarının tünel kazma konusunda yaklaşık 40 yıllık deneyimi bulunurken, tünellerin tasarımlarının uzunluğu ve sağlamlığı ise karmaşıklığı artırıyor. Örneğin 2022’de İsrail özel kuvvetleri tarafından tespit edilen Hamas’a ait 70 metre derinlikte bir tünelin en ağır İsrail bombalarına bile dayanabilecek sağlamlıkta olduğu belirlendi. Tünellerin inşası ise nispeten ucuz; bir tünelin ortalama maliyeti 100 bin dolar.
Askeri uzmanlara göre; İsrail güçleri, tünellerde ortam ışığına bağlı gece görüş gözlükleri, navigasyon ve iletişim ekipmanları çalışmayacağı için, bir dizi zaman alıcı ve tehlikeli sorunla karşı karşıya kalacak. Zira uzmanlar, “tek bir militanın çok daha üstün bir güce karşı dar bir tüneli savunabileceğini” belirtiyor. İsrail birliklerinin yeraltında savunmasız olmayacağına da dikkat çeken uzmanlar; özel birliklerin tünellerde eğitimli köpeklerle çalışacağını ve keşif yapıp hedefleri yok edebilecek özel olarak tasarlanan robotları kullanacağını ifade ediyor.
Refah açılıyor
İsrail’in kara operasyonu için tahliye uyarısı yaptığı yüz binlerce insan, Mısır sınırındaki Refah Kapısı’nın bulunduğu bölgeye doğru akın ederken, geçişler için belirsizlik sürüyor. Mısır, Gazze Şeridi’ne yönelik insani yardım götürecek 20 kamyonun sevkiyatı için Refah Sınır Kapısı’nı açmayı kabul etti. Mısır yetkilileri sevkiyatın bugün başlayabileceğini açıkladı. Refah Sınır Kapısı’ndan geçen yardımlar Birleşmiş Milletler (BM) tarafından denetlenecek ve İsrail’in hava saldırılarına karşı koruma sağlamak amacıyla göndere BM bayrağı çekilecek. Gazze’deki hastaneler için yakıt girişi konusunda da İsrail ile müzakerelerin devam ettiği bildirildi. Kamyonlar sınırda bekliyor ancak BM’nin açıklamalarına göre bu yeterli değil ve yardımın her gün devam etmesi gerekiyor. BM İnsani Yardım Direktörü Martin Griffiths, günde yaklaşık 100 kamyona ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus da yaptığı açıklamada, “Kamyonlarımız yüklendi ve yola çıkmaya hazır” ifadelerini kullandı.
Sunak: Yanınızdayız
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, İsrail ziyaretinde İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve ardından Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüştü. Sunak, “Dayanışma içinde yanınızda olacağız, halkınızın yanında olacağız. Sizin kazanmanızı istiyoruz” dedi. Sunak, 7 Ekim’de Hamas tarafından rehin alınan İsraillilerin aileleriyle de bir araya geldi. Sunak ile basın toplantısına katılan Netanyahu ise, İngiltere’nin “80 yıl önce Nazilerle savaştığını” ve Hamas’ın “yeni Naziler” olduğunu söyledi.
Sunak, daha sonra Riyad’a geçerek Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bir araya geldi.
Öte yandan Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı James Cleverly, 20-21 Ekim tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret edecek. Ziyaret çerçevesinde, İsrail-Filistin bağlamında yaşanan son gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması öngörülüyor.
Biden: Düzgün ateş etmeyi öğrensinler
El Ehli hastanesine yapılan ve çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgili tartışma devam ederken, ABD Başkanı Joe Biden uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada İsrail’in kendisine sunduğu kanıtların ve ABD Savunma Bakanlığı’nın araştırmasının saldırının Gazze tarafından yapıldığını gösterdiği ifade etti. Biden’ın “Hamas’ın da bunu kasten yaptığını söylemiyorum, düzgün ateş etmeyi öğrenmeliler” ifadesi dikkat çekti.
ABD Dışişleri’nde ‘İsrail’ istifası
ABD Dışişleri Bakanlığı’nda üst düzey yetkili olan Josh Paul, Washington yönetiminin İsrail yanlısı tutumunu daha fazla destekleyemeyeceğini belirterek görevinden istifa ettiğini duyurdu. “Hem işgal karşıtı olup hem işgali destekleyemeyiz” diyen Paul, İsrail’in ABD desteğiyle yürüttüğü politikanın hem İsrailliler hem de Filistinlilere büyük zarar verdiğini ifade etti. Paul, “Gözü kapalı bir şekilde tek tarafı desteklemek, iki tarafa da fayda sağlamaz. Artık bunun bir parçası olmak istemiyorum” diyerek 11 yıllık görevinden istifa ettiğini duyurdu.
‘Savaş Lübnan’a sıçramasın’
İsrail ile Lübnan arasındaki sınırdaki gerginlik de devam ediyor. İsrail Gazze’yi işgal ederse, Hizbullah’ın İsrail’in kuzey sınırında yeni bir cephe açabileceği iddia ediliyor. Hamas’ın saldırısı sonrası Hizbullah’ın İsrail’e yönelik bir saldırı gerçekleştirme ihtimali bir süredir konuşulurken, İsrail ve Hizbullah arasında karşılıklı saldırılar yaşanıyor. İsrail ordusu, yapılan füze atışlarına karşılık olarak Lübnan’ın güneyinde Hizbullah’a ait hedefleri vurduğunu bildirdi. Öte yandan İsrail basınında yer alan haberlerde, ABD’nin savaşı Lübnan’a taşımaması konusunda İsrail’i uyardığı öne sürüldü. ‘Times of Israel’ gazetesi adı açıklanmayan iki yetkiliye dayandırdığı haberinde, Beyaz Saray’ın savaşın Gazze Şeridi dışına çıkmaması için çaba gösterdiğini belirtti. Gazeteye konuşan yetkililer, ABD’nin, İsrail’in kuzey cephesinde savaş açmamaları konusunda Hizbullah ile İran’ı da özel ve açıktan uyardığını söyledi. İngiltere ve ABD sınırda yaşanan gerilimlerden dolayı vatandaşlarına Lübnan’ı terk etme çağrısında bulundu.
BM: 98 binden fazla konut yıkıldı
* BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, son raporunda Gazze’deki konutların yüzde 25’inin, yani 98 binden fazla konutun İsrail hava saldırılarında yıkıldığını ortaya koydu. Raporda ayrıca Dünya Sağlık Örgütü’nün 17’si hastane ve 23’ü ambulans olmak üzere sağlık tesislerine yönelik 59 saldırıyı belgelediği belirtiliyor. Saldırılarda 16’sı görevli sağlık çalışanı dahil en az 491 kişi hayatını kaybetti. İsrail bombalamaları ayrıca 170 eğitim tesisini hedef aldı ve Gazze Şeridi’nin su ve sanitasyon tesislerine ciddi zarar verdi.
* İskoçya Başbakanı Hamza Yusuf, İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) konferansında yaptığı konuşmada ülkesinin Gazze’den gelen Filistinli mültecileri kabul etmeye hazır olduğunu duyurdu.
* MTV, İsrail ve Gazze’de yaşanan “yıkıcı olayları” gerekçe göstererek 5 Kasım’da Paris’te gerçekleştirilecek Avrupa Müzik Ödülleri törenini iptal etti.
Lavrov, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile görüştü.
‘Türkiye’nin garantörlük formülü değerlendirilebilir’
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye’nin İsrail-Hamas çatışmasının taraflarına garantör ülkeler oluşturma formülünü müzakereye ve değerlendirmeye hazır olduklarını söyledi. Kuzey Kore’nin başkenti Pyongyang’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Lavrov, ‘her türlü yaklaşımın tarafların çıkarları dengesine dayanmasını ve birinin çıkarlarının başkalarının pahasına dayatılmamasını savunduklarını’ ifade etti. Lavrov, Gazze krizinin “bölge çapında bir çatışmaya dönüşme” riskinin gerçek olduğu konusunda uyarıda bulundu.