14. madde devreye girdi! ABD’de bir ilk, dünyanın kaderini değiştirebilir

3’e karşı 4 oyla alınan karara gerekçe olarak ABD Anayasası’nın 14. maddesi gösterildi. Söz konusu maddenin 3. fıkrası, Anayasa üzerine yemin ederek görev almış herhangi bir eyalet yetkilisinin veya federal yetkilinin, “devlete karşı kalkışma veya ayaklanmaya katılamayacağını ve devletin düşmanlarına yardım ve rahatlık sağlayamayacağını” belirtiyor.

ABD’de ilk kez bir eyalette anayasanın bu maddesine atıfla, başkanlık seçimlerinde yarışmak isteyen bir adayın adının oy pusulasından çıkarılmasına yönelik bir karar alındı ve Trump’ın “uygun bir aday olmadığı” kaydedildi. Colorado Yüksek Mahkemesi, kararın uygulanmasını ise temyiz duruşmasının yapılmasının beklendiği önümüzdeki aya erteledi.

Mahkeme’nin kararı 4 Ocak’a kadar yürürlüğe girmeyecek. Eyalette ön seçimlerde kullanılacak oy pusulalarının bu tarihte basılması gerekiyor.

ABD’de daha önce New Hampshire, Minnesota ve Michigan eyaletlerinde de aynı gerekçeyle Trump’ın bu eyaletlerde ön seçimlerde yarışmaması gerektiğine yönelik hukuki girişimler başlatılmış ancak bunların hiçbiri sonuç vermemişti.

Colorado’da ise daha önce bir alt mahkemenin yargıcı, Trump’ın 6 Ocak 2021’de Kongre saldırısının düzenlendiği gün “isyana katıldığı yönünde” hüküm vermişti. Ancak yargıç, ABD Anayasası’nın 14. maddesiyle ilgili maddenin, eski başkanlara uygulanamayacağına hükmetmişti.

Colorado Yüksek Mahkemesi ise bu kararıyla alt mahkemenin kararını geçersiz kılmış oldu. Trump’ın kampanya ekibinden Steven Cheung, Colorado Yüksek Mahkemesi’nin “tamamen hatalı” bir karar aldığını söyledi. Steven Cheung, Trump’ın avukatlarının kararı derhal temyize götüreceklerini ve ABD Yüksek Mahkemesi’ne başvuru yapacaklarını açıkladı.

Cheung, “Demokrat Parti’nin liderleri, Başkan Trump’ın anketlerde artan liderliği nedeniyle paranoya içinde. Başarısız bir başkan olan Biden’a inançlarını kaybettiler ve şimdi Amerikalı seçmenlerin onu Kasım 2024’te görevden almasını engellemek için ellerinden geleni yapıyorlar.” ABD’de başkanlık seçimleri 5 Ocak 2024’te yapılacak.

Trump’ın seçimlerde yarışabilmesi için önce ön seçimler sonrası Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı seçilmesi gerekiyor. ABD’de ilk ön seçimler ise 15 Ocak’ta Iowa eyaletinde yapılacak. Colorado eyaletinde ise ön seçimlerin yapılacağı tarih ise 5 Mart. Trump yapılan son kamuoyu yoklamalarında, Başkan Joe Biden’ın önünde görünüyor.

ABD TARİHİNDE KARA GÜN

ABD’de 3 Kasım 2020’de yapılan başkanlık seçimlerini Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden kazandı. Dönemin ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump ise seçimlerde “hile” yapılacağını, posta yoluyla kullanılan oyların “manipüle” edildiğini öne sürdü.

Trump yanlıları da zamanla bu iddiaları savunmaya başladı. 7 Kasım’da Biden’ın zaferi ilan edilse de Trump ve ekibi, seçimlerde “hile” yapıldığı iddiasıyla birçok eyalette hukuk mücadelesi başlattı. Trump, gerek sosyal medyada gerekse mitinglerinde 3 Kasım seçimlerini “çalınmış seçimler” olarak nitelendirdi.

6 Ocak 2021’de seçim sonuçları ABD Kongresi tarafından tasdik edilecekti. Trump, 6 Ocak sabahı Kongre oturumu başlamadan önce Beyaz Saray önünde destekçilerine hitap edeceğini duyurdu. ABD’nin birçok eyaletinden Trump destekçileri, başkent Washington’a geldi.

Trump yanlıları, Beyaz Saray önünde toplandı. “Proud Boys” başta olmak üzere aşırı sağcı gruplar da aynı saatlerde Kongre önüne gitmeye başladı.

Trump konuşması öncesi Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Senato Başkanı” sıfatıyla Kongre’deki seçim oturumunu yönetecek Başkan Yardımcısı Mike Pence’e “Gerekeni yap, seçim sonuçlarına itiraz et” çağrısında bulundu. Pence ise “Anayasayı desteklemeye ve savunmaya yönelik yeminim beni, hangi Seçiciler Kurulu oyunun sayılıp sayılmayacağına karar vermek için tek taraflı yetki iddia etmekten alıkoyuyor” dedi.Trump, Beyaz Saray önünde yaptığı konuşmada, başkanlık seçimlerinde yenilgiyi kabul etmeyeceğini ve mücadeleyi bırakmayacağını söyleyerek, destekçilerine “Kongre’ye yürüyerek seçimleri barışçıl ve vatansever şekilde protesto etme” çağrısı yaptı.

Önce kendisinin de Kongre’ye yürüyeceğini açıklayan Trump, konuşmasının ardından Beyaz Saray’a döndü, destekçileri ise Kongre’ye doğru yürüyüşe geçti. Trump’ın konuşmasının sonlarına doğru bir grup, barikatları yıkarak Kongre’ye girmeye çalıştı. Polis ilk grubu püskürttü ve takviye istedi. Saatler 13.45’i gösterdiğinde Kongre polisi, “baskın alarmı” verdi. Trump destekçilerinin Kongre içine girdiği ve polisin biber gazıyla müdahale ettiği anlar, sosyal medyada paylaşıldı.

Protestocular kısa sürede Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin odasına girdi. Kongre oturumu iptal edildi, Pence güvenli bir yere alındı. Trump ise Twitter’dan “itidal” çağrısı yaptı. Kolluk kuvvetlerinin saatler süren müdahalesi sonrası akşam saatlerinde Kongre’de güvenlik tekrar sağlandı ve Biden’ın başkanlığının tescil edildiği oturum yeniden başladı. Kongre saldırısında biri polis 5 kişi hayatını kaybetti.