Karneye ödül de ceza da vermeyin

Ozan Ömer Kadüker – Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı ilk ve ortaöğretim kurumlarında, 2023-2024 eğitim öğretim yılının ilk dönemi bugün sona eriyor. Yaklaşık 20 milyon öğrenci ve 1.2 milyon öğretmen, iki haftalık ara tatile girerken okullarda da karne heyecanı yaşanıyor. Uzmanlar her karne döneminde olduğu gibi velileri uyarıyor: Kötü karne getiren çocuğunuzu cezalandırmayın, iyi karneyi de ödüllendirirken abartılı hediyelerden kaçının. Öte yandan mutlaka çocuğunuzla birlikte tatil programı yaparak, onunla keyifli zaman geçirmeye çalışın.  

Öz saygısını zedelemeyin 

Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yelkin Diker Coşkun, karnenin çocuğun durumunu anlayabilmek için bir değerlendirme aracı olarak görülmesini, çatışma konusu yapılmamasını öneriyor. İncitici sözlerin çocukların içinde bulundukları gelişim dönemlerine göre farklı şekillerde etki ettiğini, öz saygılarını zedeleyebileceğini belirten Coşkun, “Karne tüm boyutlarıyla değerlendirilmeli. Bir öğrencinin uyku, ders çalışma, derse etkin katılım, kültürel-sosyal etkinliklere katılım özellikleri karne performansını etkileyebilir. Anne babaların notlara kızması sonucu değiştirmeyecektir. Performans düşükse artırmaya ilişkin öğrenciyle birlikte çözüm üretilmeli” dedi. 

Hediye abartılmamalı 

Veliler, karneye büyük anlamlar yükleyerek, başarılı olanları pahalı hediyelerle ödüllendirebiliyor. Başarının abartılmaması gerektiğine dikkat çeken tonguçAKADEMİ Rehberlik Öğretmeni Çağla Akyavaş ise “Çocuğun gözünde, başarı bir araç olmaktan çıkarak aile içinde onaylanma ya da sevilme nedeni haline gelir” diye konuştu. 

Kıyas yapmayın

İstanbul Atlas Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen notları zayıf olan çocuklara ceza verilmemesini, onun yanında olunmasını öneriyor ve ekliyor: “Ceza vermek yerine konuşmalıyız. Sakin bir şekilde sorunun kaynağının bulmak için ‘Neden böyle oldu acaba? Nerede eksiğin var, birlikte çalışalım ve açıkları kapatalım’ şeklinde bir yaklaşımla destek olmak gerekiyor. Kıyaslama da bir cezadır; çocukta aşağılık duygusunu oluşturuyor. Ceza hiçbir şekilde istenilen davranışı kazandırmıyor. Çocuk o zaman tepki verebiliyor ve ‘Ben de çalışmıyorum o zaman’ diyebiliyor. Kimi çocuk sosyal bilgilerde kimi matematikte kimi de resim yaparken çok başarılıdır. Bunları göz önünde bulundurmak gerekiyor.”

Bakan Tekin’den öneriler

Tatil dolayısıyla öğrencilere seslenen Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin “Karne, öğrenme yolculuğunuzdaki çabanızı ve gelişiminizi gösteren önemli bir gösterge olsa da şahsiyetinize, karakterinize, nezdimizdeki kıymetinize değer biçecek ve potansiyelinizi tam olarak yansıtacak bir işaret değildir” ifadelerini kullandı.

Tekin, “Tatil boyunca dinlenmeyi, yeni şeyler öğrenmeyi, sorumluluk almayı, evdeki küçük işlere yardımcı olmayı ve aile büyüklerinizi ziyaret etmeyi unutmayın” önerisinde de bulundu.

Gösterdikleri özveri ve adanmışlık için öğretmenlere de teşekkür eden Tekin, velilere yönelik ise şunları söyledi: “Onların ilgi alanlarına ortak olun, birlikte yeni şeyler keşfedin ve dünyayı beraber öğrenin.”

Tatilde ödev yok

Bakanı Tekin imzasıyla illere, yarıyıl tatiline ilişkin yazı gönderildi. Yazıda, tatilde test çözme, özet çıkarma gibi öğrenciyi tek bir alana yönlendiren ev ödevlerinin verilmeyeceği bildirildi. Ödev yerine öğrencilerin, sanatsal, kültürel, sportif ve bilimsel faaliyetlere katılmalarının teşvik edilmesi istenirken, öğrencilerin yaşlarına uygun şekilde aileleriyle yapabilecekleri etkinliklerle kaliteli zaman geçirmelerine yönelik etkileşimli dijital rehber kitaplar da hazırlandı.